AI-geletterdheid
Kennisbank » AI-geletterdheid
AI-geletterdheid: een plan om te kunnen starten, inclusief tips uit de praktijk.
Sinds 2 februari 2025 is AI-geletterdheid een vereiste voor organisaties die AI-systemen aanbieden en gebruiken, volgens de AI Act. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) benadrukt het belang van een strategische en structurele aanpak om AI op een verantwoorde manier in te zetten. Maar wat betekent AI-geletterdheid precies? Wij merken dat veel organisaties worstelen met de vraag hoe zij hiermee moeten beginnen. Daarom heb ik in dit artikel een eerste plan opgesteld om u te helpen starten met AI-geletterdheid binnen uw organisatie. Verder geef ik tips die u in de praktijk zullen helpen om AI-geletterdheid goed te kunnen implementeren. Deze tips zijn lessen uit de praktijk en berusten niet op enig andere bron die beschikbaar is.
Wat is AI-geletterdheid?
AI-geletterdheid houdt in dat medewerkers en andere betrokkenen binnen een organisatie voldoende kennis, vaardigheden en begrip hebben om AI-systemen op een verantwoorde manier te gebruiken. Dit omvat niet alleen technische kennis, maar ook inzicht in de sociale, ethische en juridische aspecten van AI. AI-geletterdheid helpt risico’s te mitigeren en tegelijkertijd AI optimaal te benutten.
De impact van AI groeit en AI-systemen worden steeds vaker gebruikt in besluitvorming met directe gevolgen voor burgers en organisaties. Denk aan AI in recruitment, de gezondheidszorg of fraudedetectie. Zonder voldoende kennis over AI bestaat het risico op verkeerde interpretatie, bevooroordeling en zelfs schade voor individuen.
Hoe begint u?
Dan komt natuurlijk de vraag: hoe kunt u beginnen met het implementeren van AI-geletterdheid in uw organisatie? Dit kunt u doen door de volgende stappen te volgen:
- Benoem een medewerker die verantwoordelijk is voor het implementeren van AI-geletterdheid in uw organisatie.
- Ga na welke AI-systemen u gebruikt in uw organisatie.
- Bepaal welke medewerkers welke kennis en vaardigheden nodig hebben over AI in relatie tot hun werkzaamheden.
- Organiseer gerichte training voor deze medewerkers op basis van stap 3.
- Evalueer of de AI-geletterdheid van de medewerkers is toegenomen. Is dat niet het geval, breng dan verbeteringen aan in de training, zoals het aanpassen van de inhoud of de manier waarop de training wordt gegeven.
Door deze stappen te volgen, zorgt u ervoor dat AI-geletterdheid goed wordt geïmplementeerd in uw organisatie. Zo blijft de AI-geletterdheid actueel en blijven medewerkers bij met de snelle ontwikkelingen op het gebied van AI.
Top 3 tips voor het implementeren van AI-geletterdheid
1. Leg alles goed vast
Leg alles goed vast. Documenteer wat u hebt gedaan, voor wie u het hebt gedaan en met welk doel. Mocht de toezichthouder hierom vragen, dan kunt u dit aantonen en zo eventuele bewijslast vergemakkelijken bij een controle of audit.
2. Focus niet uitsluitend op risico’s
Ga niet uitsluitend uit van het informeren over risico’s. Daarmee bereikt u zelden het beste resultaat bij mensen. Mensen de les lezen werkt niet. Combineer het onderwerp risico’s met wat medewerkers zelf willen bereiken met AI. Zo sluit u aan bij hun motivatie en bij de bedoeling van de AI Act, die zowel risico’s als kansen benadrukt.
3. Help risico’s uit de AI Act begrijpelijk te maken aan de hand van een voorbeeld.
Als u risico’s bespreekt, gebruik dan een concreet praktijkvoorbeeld. Doorloop samen in welke risicocategorie het AI-systeem valt en welke specifieke maatregelen genomen kunnen worden om die risico’s bij dit voorbeeld te beperken. Dit maakt abstracte wetgeving toepasbaar en begrijpelijk.
Conclusie
AI-geletterdheid is niet langer een keuze, maar een wettelijke verplichting sinds 2 februari 2025. De AI Act dwingt organisaties om te investeren in kennisopbouw rond AI. Het gaat daarbij niet alleen om vaardigheden, maar ook om begrip van AI. Organisaties die nu investeren in AI-geletterdheid, zullen straks niet alleen voldoen aan de AI Act, maar ook AI op een verantwoorde manier kunnen inzetten. Door ons stappenplan te volgen, bent u verzekerd van een goede implementatie van AI-geletterdheid binnen uw organisatie.
Publicatiedatum: 3 april 2025
Auteur: Aiden Qualm, Stagiair Cybersecurity-wetgeving bij Privacy United
